Etkin hızlı okuma kurslarına yöneticiler ve öğrenciler çok rağbet ediyor ama Sanem Çelik gibi oyuncular veya Teoman gibi müzisyenler de var. Bu kursların en önemli yararı, zamandan tasarruf sağlamak. Bir işgününde e-mail, dosya ve çeşitli raporlar okumak için 2-2.5 saatlerini harcayanlar, hızlı okuma yöntemlerini uygulayarak bu süreyi 40-45 dakikaya indiriyor.

Hızlı okuma sistemi, II. Dünya Savaşı sırasında askerler için geliştirilmiş bir yöntem. Amaç, insanın algılama hızını artırmak ve iyileştirmek. Bu eğitimi Türkiye’de verenlerden biri de hizliokuma.com Eğitim Merkezi. Prof. Dr. Reha Oğuz Türkkan ve oğlu Tuğrul Türkkan’ın yönettiği bu merkezde birçok şirket yöneticisi, şirket çalışanları, öğrenciler, hatta Teoman ve Sanem Çelik gibi müzisyen ve oyuncular da öğrenim görmüş.

Hızlı okuma eğitiminde ilk olarak göz hızını artırma, göz bakış açısını geliştirme, bloklar halinde okuma çalışmaları yapılıyor. HızlıOku.PRO adlı bir bilgisayar programı uygulanıyor. Kelimeler ekranda çok büyük bir hızla görünüp kayboluyor, öğrenci ilk başta bu flaşları anlamıyor ama egzersiz ilerledikçe göz kasları gelişiyor ve kelimeyi okumak mümkün hale geliyor.

Hızlı okuma tekniği ilk çıktığında geliştirilen takistoskop adlı araç da şimdi bilgisayar yardımıyla göz algılama hızını artırmaya yarıyor. Kelimeler önce büyük sonra giderek küçülerek ekrana geliyor, göz buna zamanla alışıyor.

Gölgeleme sisteminde ise kelimeler üçer dörderli öbekler halinde gölgelenip kayboluyor, sonra aydınlanıyor. Bir süre sonra okuyucu kelimeleri öbekler halinde okumayı öğreniyor.

Ayrıca, sağ beyin çalışmaları sonucunda, ilgi, dikkat ve konsantrasyon seviyeleri gelişiyor.

Çeşitli okuma tarzları var: Esnek okuma, derin okuma, göz gezdirme gibi. Bunlar öğrencilere öğretiliyor. Okudukları metne ve kullanabilecekleri zamana göre istedikleri tarzı seçebiliyorlar. Okuma hızını azaltıp artırabiliyorlar.

Bütün bu eğitim sırasında öğrenilenlerin bilinçaltına işlemesi ve bir refleks haline gelmesi için çalışılıyor. Eğitimi tamamlayan katılımcıların okuma hızı ikiye, üçe katlanıyor, metinleri anlama ve değerlendirme yetisi de gelişiyor.

Hizliokuma.com Eğitim Merkezi’nde 15 saat süren eğitimin ardından katılımcılar, günde 1-1.5 saat zaman kazanıyor. Aynı kursu alan öğrenciler ise ÖSS ve OKS gibi sınavlarda 3 kat hızlı okuyup cevaplayarak 30-40 dakika ekstra zaman kazancı elde ediyor.

İlk kez savaşta İngiliz pilotlar öğrendi
İkinci Dünya Savaşı sırasında Alman uçakları Londra semalarında dolaşıp bomba yağdırırken, İngilizler pilotlarının ve kulelerde bekleyen gözcülerinin reaksiyon kabiliyetlerini artırmak istediler. Ohio Üniversitesi’nden Dr. Renshaw’ın geliştirdiği ‘takistoskop’ aletiyle subaylar talim edildi. Göz algılama hızını geliştiren bu aletin merceği, saniyenin yüzde 25, 50’si ve 100’ü hızlarda çeşitli resim ve şekiller gösteriyordu. Bu resimler subaylara gitgide küçülterek gösterildi ve sonuçta subayların idrak hızları oldukça yükseldi, reaksiyon hızları arttı. Savaş sonrasında ise Amerikalılar, bu aleti alıp okumaya uyarladılar, şekil yerine, kelimeleri koydular. 1950’lerde ilk hızlı okuma kursları ortaya çıkmış oldu.

KURSA GİDEN YÖNETİCİLER NE DİYOR
Hızımı kendim ayarlıyorum Evrak okurken hızlıyım, roman okurken yavaşlıyorum.

Turkcell İş Destekten Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Selen Kocabaş:
Hızlı okuma araba kullanmasını öğrenmek gibi. Tekniği öğreniyorsunuz, bu tekniği sürekli egzersizle alışkanlığa çevirmeniz gerekiyor. Bana en büyük faydası okuduğum içeriğe göre farklı okuma tarzlarını uygulayabilmem oldu. Günlük gazeteleri ‘esnek’ okurken, bir konuya çalışıp hazırlanmam gerekiyorsa ‘aktif’ okuyorum. Bir makaleyi ‘fotografik’ okuyabiliyorum. Kurs sonrası okuma hızım iki kat arttı. Günde aşağı yukarı 2-2.5 saatimi okuyarak geçiriyorum. Yine belki aynı zamanı okumaya ayırıyorum, ancak bu zamanda çok daha fazla konuyu okuyabiliyorum. Genel müdürümüz Muzaffer Akpınar dahil hemen hemen tüm yönetim ekibi bu eğitimi aldı. Eğitimin şirket içinde ihtiyaca göre verilmesini sağlıyoruz. Mesela teknolojiyi, yenilikleri araştıran departmanlardaki çalışma arkadaşlarımıza da bu eğitimi verdik.

Abbott Genel Müdürü Cihangir Koşu:
Kurs sonunda okuma hızım 3 katına kadar çıktı. Okuma saatim değişmedi ama daha fazla döküman tarayabiliyorum. Bana bağlı çalışan tüm departmanların yöneticileri toplam 9 kişi bu kursa katıldı. Yönetim ekibindeki herkesin uzmanlık alanlarındaki sorumlulukları dışında bir de yönetim ekibi üyesi şapkası var. Buradaki etkinlik ancak veri ve analizleri zamanında takip edip yorumlayabilmekle mümkün. Şirketi ilgilendiren çoğu bilgiyi yalnızca uzman departmanlarla değil tüm yönetim ekibiyle paylaşıyorum. Sanırım hızlı okuma bu bakımdan işe yarıyor.

Metro Cash & Carry Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Kalkandelen:
Kurs sonunda okuma hızım iki katına çıktı. Tabii burada kast ettiğim anlayarak okuma. Kursta bize kelime grupları algılatılıyor. Ben şu anda hızımı istediğim gibi artırıyorum. İşle ilgili bir yazı okurken hızlı, roman okurken yavaş okuyabiliyorum. Bu kursla birlikte göz reflekslerim de gelişti. Zaten kursun amacı bu. Şirketten bu kursu alan tek kişi benim ama bu sene içerisinde tüm müdürlere verilecek bu eğitim.

Levi Strauss Istanbul İnsan Kaynakları Müdürü Banu Beste Başol:
Kurs bana gözümün yazı üzerinde kayarken algıladığı alanı genişletmeyi öğretti. Bunu öğrenmek için her gün gerek bilgisayarda, gerekse kitaptan yapılması gereken egzersizler var. Eskiden bir bakışta bir – iki kelime görür ve her satırı kelime kelime okurken, şimdi bir satırı sadece üç parçaya ayırarak blok halinde okuyabiliyorum. Bu bana neredeyse 3 kat daha hızlı okuyabilme olanağı sağlıyor. Gün içinde okumaya ayırdığım saat pek fazla azalmadı ama artık o sürede çok daha fazla işi bitirebiliyorum. Artık bir yazıyı okurken önemli yerlerini bir bakışta kolayca görüp, hemen oralara konsantre oluyorum. ‘Ön okuma’ ve ‘Amaç saptama’ gibi taktiklerle daha bilinçli ve amaca yönelik okuyabiliyorum.

Abalıoğlu Holding Mütevelli Heyeti Başkanı İsmet Abalıoğlu:
Yoğun iş trafiğim nedeniyle egzersizleri yeteri kadar yapamamış olmam, hızımın artmasına rağmen arzu ettiğim seviyeye ulaşmasına engel oldu. Ama bu eğitim, okuma şevkimi artırarak okumaya ayırdığım zamanın uzamasını sağladı. Daha verimli okumaya başladım. Önceden başlayıp yarım bıraktığım kitapları bitirmeye, yeni kitaplara başlamak için daha çok zaman yaratmaya başladım. Eskiden harcadığım kadar zamanda daha çok gazete ve dergi okuma olanağı buldum.

Hangi şirket ve kurumlar hızlı okuma eğitimi aldı
Eğitim 8-15 kişilik sınıflara 15 saatte veriliyor. Şirketlerde ise 12-15 saatlik farklı uygulamalar yapılıyor. Şu ana kadar Turkcell, Toyota, Yapı Kredi Bankası, Siemens BS, Metro, Levi’s, Avea, Abbott gibi birçok firmanın çalışan ve yöneticilerine, Sabancı Üniversitesi ve Yeditepe Üniversitesi gibi eğitim kurumlarına, öğrencilere ve işadamlarına olmak üzere bin 500’ü aşkın bireye eğitim verdiler. Milli Eğitim, İçişleri ve Kültür Bakanlığı’nın da içinde bulunduğu kurumlar da bu hizmetten yararlandı. Hizliokuma.com, e-eğitim merkezini Mersin ve Bursa’da da açtı. İki yıl içinde 20-30 franchise vermeyi düşünüyorlar.

Okumanın analizi
Hızlı okuma, yüzmek, kayak yapmak, on parmak daktilo yazmak gibi psikomotor bir becerinin geliştirilmesine dayanıyor. Okuma esnasında, göz metin üzerinde soldan sağa doğru kayıyor; belirli alanlarda duraklıyor, o esnada fotoğraf makinesi gibi gördüğü kelimelerin resmini çekip, beyne gönderiyor; beyin de önceden öğrenmiş olduğu bu sembolleri deşifre ediyor ve fikre ulaşıyor. Hızlı okumada birinci amaç gözün anlık duraklamalar esnasında bir değil 3-4 kelimelik bloklara odaklanmasını sağlamak.

Teoman:
Aldığım en yararlıkurslardan biri Ben bu kursu yaz başında aldım. Aslında yıllardır da almak istiyordum ama bir türlü zaman bulamıyordum. Normalde dakika başına 240 kelimeyle okuyan bir adamım. Bu da genele göre yüksek hız sayılıyor. Ama çağımız hız çağı, ne kadar daha hızlı okursam o kadar iyi dedim. Bir de bu kursun okuma konsantrasyonunu arttırdığını duymuştum. Gerçekten de artık metinlere çok daha kolay konsantre olup, romanın içine çok daha çabuk girebiliyorum. Sonuçlardan çok memnun kaldım. Hayatımda aldığım en yararlı bir kaç kurstan biri olduğunu düşünüyorum. Kurstan sonra okuduğum metne göre değişik hız taktikleri geliştirdim. Mesela şiiri artık daha yavaş okuyorum. Roman okuma hızım dakikada 300-400 kelimeye çıktı. Makale gibi şeyleri ise çok daha hızlı okuyabiliyorum. Bu hızlı araba kullanmayı öğrenmeye benziyor. Tabii istediğiniz de yine hızınızı düşürebilirsiniz ama bu kursla çıkabileceğiniz limiti iki üç misline çıkarmanız mümkün. Çok da zor bir şey değil. Günde yarım saat çalışarak bir ayda halledebiliyorsunuz.